Dodane przez użytkownika Administrator - 11-06-22
Gąsawa to niewielkich rozmiarów wieś położona w powiecie żnińskim, w województwie kujawsko-pomorskim, leżąca na tzw. „Szlaku Piastowskim”. Pierwsze wzmianki o miejscowości Gąsawa pojawiły się w 1136 roku w bulli papieża Innocentego II, jednak uważa się, że pierwsze ślady osadnictwa na jej terenie miały miejsce już w okresie epoki kamiennej.
Podstawę dla miejscowości stanowił gródek na Pałukach, który był własnością klasztoru w Trzemesznie, w którym w 1227 roku odbył się zjazd gąsawski.
Gąsawa uzyskała prawa miejskie w 1388 roku i utrzymała je do 1934 roku. Poprzez dokument zezwalający na lokację na prawie niemieckim, Gąsawa uzyskała także prawo wolnego handlu. Przez ten okres w Gąsawie miesiła się siedziba Akademii Lubrańskiego, pod koniec XVII wieku w miejscowości wybudowany został kościół św. Mikołaja, który można zwiedzać do dzisiaj. Pierwszy rozbiór Polski przyniósł włączenie miejscowości do państwa pruskiego.
Styczeń 1919 roku jest datą uznawaną za odzyskanie niepodległości przez mieszkańców Gąsawy na skutek działań powstania wielkopolskiego. Po okresie II wojny światowej, a dokładnie 22 stycznia 1945 roku miejscowość została wyzwolona spod niemieckiej okupacji.
Jednym z najpiękniejszych drewnianych kościołów znajdujących się na terenie Polski jest kościół św. Mikołaja w Gąsawie, który powstał w 1625 roku. Pomimo pożaru, mającego miejsce niespełna 30 lat później, kościół pozostał w stanie praktycznie nienaruszonym. Budowla przechodziła kilka gruntownych remontów podczas których wycięto nowe nawy i powiększono otwory okienne. Wnętrze kościoła zostało pokryte zapierającymi dech w piersiach malowidłami, z których część została wykonana metodą iluzjonistyczną.
Warto wiedzieć też że na terenie Gąsawy w 1600 roku, podczas wybuchu epidemii cholery znajdowało się przeniesione Kolegium Lubrańskie, które było pierwszą humanistyczną uczelnią w Polsce. Gąsawa to także miejscowość, która stała się miejscem tragicznych wydarzeń mających niebagatelny wpływ na losy kraju czyli dokładnie zjazdu książąt piastowskich w 1227 roku o którym mowa poniżej.
W 1227 roku w Gąsawie odbył się zjazd władców dzielnicowych Polski, który miał niebagatelne znaczenie dla dalszych losów Polski. To właśnie podczas zjazdu miał miejsce tzw. mord gąsawski, podczas którego zginął Leszek Biały. Śmierć księcia seniora doprowadziła jednoznacznie do pogłębienia trwającego już rozbicia dzielnicowego
Warto wiedzieć, że okoliczności zbrodni jaka miała miejsce w 1227 roku do dnia dzisiejszego pozostają niewyjaśnione. Badacze dopatrują się jako głównych podejrzanych dwóch nieobecnych książąt podczas zjazdu, który z zabójstwa wyciągnęli największe korzyści czyli Świętopełka oraz Władysława Laskonogiego.
